भारतीय महिला क्रिकेटर्सना मिळतात किती सुविधा आणि पगार? पुरुषांपेक्षा कमी-जास्त? जाणून घ्या

How Much Do Indian Women Cricketers Earn: भारतीय महिला क्रिकेट संघाने वर्ल्ड कप जिंकून इतिहास रचला आहे. या विजयानंतर संपूर्ण देशात आनंदाचे वातावरण आहे. आता या टीमकडे बघण्याचा दृष्टिकोनही बदलला आहे आणि अपेक्षा आणखी वाढल्या आहेत. पण या यशाच्या मागे आर्थिक आणि व्यावसायिक दृष्टीने काय परिस्थिती आहे, हे जाणून घेणं महत्त्वाचं आहे. पुरुष आणि महिला क्रिकेटर्सना BCCI कडून मिळणारा पगार, करार, प्रवास, हॉटेल आणि इतर सुविधा कितपत सारख्या आहेत  हे पाहूया.

BCCI चं पेमेंट सिस्टम – दोन भागांमध्ये विभागलेलं

BCCI च्या पेमेंट सिस्टीममध्ये दोन प्रमुख भाग आहेत – मॅच फी आणि वार्षिक कॉन्ट्रॅक्ट. यावरून ठरते की एक खेळाडू वर्षभरात एकूण किती कमाई करेल.

 वार्षिक कॉन्ट्रॅक्ट – महिला क्रिकेटर्स अजून मागे

BCCI दरवर्षी खेळाडूंच्या कामगिरी आणि वरिष्ठतेनुसार ग्रेड ठरवतो.

पुरुष खेळाडूंसाठी चार ग्रेड आहेत:

• A+ ग्रेड – ₹7 कोटी
• A ग्रेड – ₹5 कोटी
• B ग्रेड – ₹3 कोटी
• C ग्रेड – ₹1 कोटी

महिला खेळाडूंसाठी तीन ग्रेड आहेत:

• A ग्रेड – ₹50 लाख
• B ग्रेड – ₹30 लाख
• C ग्रेड – ₹10 लाख

या आकड्यांवरून दिसून येतं की महिला क्रिकेटर्स अजूनही कॉन्ट्रॅक्ट अमाऊंटमध्ये मागे आहेत.

 मॅच फी आता समान

ऑक्टोबर 2022 मध्ये BCCI ने ऐतिहासिक निर्णय घेतला की पुरुष आणि महिला दोघांनाही समान मॅच फी मिळेल.

• टेस्ट मॅच – ₹15 लाख
• वनडे – ₹6 लाख
• T20 – ₹3 लाख

ही फी प्लेइंग इलेव्हनमधील खेळाडूंना मिळते, तर बेंचवर असलेल्या खेळाडूंना 50% पेमेंट दिलं जातं.

 घरेलू क्रिकेटमधील पेमेंट

घरेलू स्तरावरही समान स्ट्रक्चर लागू आहे, पण राज्य संघांच्या व्यवस्थापनानुसार काही फरक राहतो.

 IPL विरुद्ध WPL – पैशांची दुनिया वेगळी

• पुरुष क्रिकेटर्स IPL मध्ये करोडोंची कमाई करतात – ₹1 कोटीपासून ते ₹20 कोटींपर्यंत.
• तर WPL (Women’s Premier League) मध्ये महिला खेळाडूंची कमाई ₹10 लाख ते ₹3.4 कोटींच्या दरम्यान असते.

 सुविधा आणि ट्रेनिंगचा फरक

पुरुष क्रिकेटर्सना नेट्स, हाय-टेक ट्रेनिंग, फिजिओ आणि रिहॅब सपोर्टमध्ये अधिक सुविधा मिळतात. महिला संघासाठी सपोर्ट स्टाफची संख्या अजूनही कमी आहे.

प्रवास आणि हॉटेल सुविधा

• पूर्वी महिला क्रिकेटर्स इकोनॉमी क्लासमध्ये प्रवास करत होत्या, पण आता त्यांनाही बिझनेस क्लास सुविधा मिळते.
• हॉटेल्सच्या बाबतीतही पूर्वी 3-4 स्टार हॉटेलमध्ये राहायचं, पण आता 5 स्टार स्टँडर्ड लागू झालं आहे.

मेंटल हेल्थ आणि काउंसलिंग

पुरुष खेळाडूंना मेंटल कंडीशनिंग कोच आणि काउंसलर नियमित मिळतात. महिला संघासाठी अजूनही हे प्राथमिक स्तरावरच सुरू आहे.

फंडिंग आणि बजेट वाटप

BCCI चं 2023-24 चं एकूण बजेट ₹12,000 कोटी होतं, पण त्यातील महिला क्रिकेट विकासासाठी 1% पेक्षा कमी खर्च करण्यात आला.

 ब्रँड व्हॅल्यू आणि स्पॉन्सरशिप

पुरुष क्रिकेटर्सकडे अनेक एंडोर्समेंट डील्स आणि ब्रँड करार आहेत, तर महिला खेळाडूंसाठी संधी कमी आहेत. मात्र वर्ल्ड कप विजयामुळे हा फरक हळूहळू कमी होण्याची शक्यता आहे.

महिला क्रिकेट आता एका नव्या वळणावर आहे.  मैदानावर त्यांनी समानता मिळवलीच आहे, आता आर्थिक आणि व्यावसायिक समानतेकडे प्रवास सुरू झाला आहे

2025-11-03T15:09:31Z